A-Z GALEN Archives

 

GALEN: 30 lat historii GAzety LEkarskiej iNternetowej

Radosław Śpiewak

Twórca, redaktor naczelny i wydawca czasopisma GALEN

(Sugerowany sposób cytowania: Śpiewak R: GALEN: 30 lat historii GAzety LEkarskiej iNternetowej. Galen 2024; 31: art012. DOI: 10.14320/Galen.2024.vol31.art012)

W 1994 roku Internet był w powijakach - działała poczta elektroniczna (email), wprawdzie już istniał protokół WWW, ale nadal używaliśmy głównie jego poprzednika (Gopher), do "czatu" służył IRC (Internet Relay Chat). Internet pozostawał domeną informatyków, a komputery z dostępem do sieci znajdowały się zwykle na wyższych uczelniach pracowały w trybie tekstowym z obowiązkowymi zielonymi lub bursztynowymi literkami jarzącymi się na ciemnoszarym tle monitorów kineskopowych. Telefony komórkowe - wówczas kosztowny przedmiot prestiżu lub snobizmu - oferowały wyłącznie połączenia głosowe i SMSy, o mobilnym Internecie jeszcze nikt nie słyszał. Politycy, jak to politycy, niezawodnie straszyli naród, że "w tym Internecie to tylko pornografia i instrukcje dla terrorystów". W tym czasie z Internetu korzystało kilkunastu, może kilkudziesięciu lekarzy w całej Polsce. Jakoś się odnaleźliśmy przez tego Gophera i IRCa, i rozpoczęliśmy dyskusję o tym, czy i jak można wykorzystać Internet do celów lekarskich. W trakcie tych dyskusji wpadłem na pomysł zastosowania Internetu jako medium informacji medycznej.

I w takich właśnie okolicznościach, trzydzieści lat temu, w grudniu 1994 roku ukazał się pierwszy numer czasopisma GALEN, wówczas jeszcze z podtytułem "Elektroniczna Gazeta Lekarska" (Ryc. 1). W istocie GALEN miał wtedy formę tekstowego biuletynu rozesłanego pocztą elektroniczną na znane mi adresy kilkunastu lekarzy.

Pierwszy numer GALENa - screen
Ryc. 1. Strona tytułowa pierwszego numeru czasopisma GALEN.

Odzew był zaskakująco pozytywny jak na garstkę odbiorców. Nie brakowało materiału na kolejne numery. Aby wyjść poza hermetyczną grupę "lekarzy przy komputerach", nasza grupa podjęła kolejne działania. Monografia "Lekarski Internet", którą miałem przyjemność współredagować z profesorem Januszem Szymasiem doczekała się dwóch wydań [1,2]. Wraz z doktorem Piotrem Kasztelowiczem zachęcaliśmy lekarzy do korzystania z Internetu na łamach "Gazety Lekarskiej" [3]. W pewnym momencie cieszyłem się nawet statusem krajowego i międzynarodowego eksperta w dziedzinie lekarskiego Internetu oraz czasopism internetowych [4-9]. Amerykańscy koledzy zakładając "Dermatology Online Journal" zaprosili mnie do kolegium redakcyjnego czasopisma i współtworzenia pierwszego numeru, co było wówczas powodem wielkiej mojej dumy [10]. Wkrótce jednak, po wyciągnięciu potrzebnego "know-how", dyskretnie usunięto moje nazwisko z listy redaktorów, o czym nigdy nie zostałem poinformowany i fakt ten odkryłem przypadkiem...

W krótkim czasie Internet stał się oczywistością i elementem codzienności dla każdego lekarza, a "eksperci od Internetu" przestali być potrzebni. A raczej: w każdej placówce medycznej pojawili się lokalni, mniej lub bardziej biegli eksperci. Jednym słowem: sukces. Dziś, kiedy połowa aktywnych zawodowo lekarzy rozpoczęła pracę już w czasach "internetyzacji" medycyny [11], a wiele osób żyje bardziej Internecie niż w realnym świecie, takie wspomnienie o początkach polskiej medycyny w Internecie wielu czytelnikom będzie zapewne przypominać opowieści o pierwszym zastosowaniu w medycynie telegrafu lub automobilu.

Piśmiennictwo

  1. Szymaś J, Śpiewak R (red.). Lekarski Internet, Wydanie 1. Ad Punctum, Lublin 1995, 197 str.
  2. Szymaś J, Śpiewak R (red.). Lekarski Internet, Wydanie 2. Ad Punctum, Lublin 1996, 136 str.
  3. Kasztelowicz P, Śpiewak R. Czy Internet jest potrzebny polskim medykom? Gazeta Lekarska 1996: 71-73.
  4. Śpiewak R. Pulmonologia w Internecie. Gazeta Lekarska 1996: 75.
  5. Śpiewak R. Obtaining medical information via the Internet. RT International 1996; 5: 125-126.
  6. Śpiewak R. Alergologia w Internecie. Alergia Astma Immunologia 1997; 2: 141-145.
  7. Śpiewak R. Publikacja naukowa czy quasi-publikacja? Status publikowania w Internecie. Gazeta Lekarska 1997: 70-71.
  8. Śpiewak R. Status publikacji naukowej w Internecie. W: Internet Medyczny. 2 Ogólnopolska Konferencja Internetu Medycznego. Medycyna Praktyczna, Kraków 1997: 21-22.
  9. Śpiewak R. Informacja alergologiczna w Internecie. W: Internet Medyczny. 2 Ogólnopolska Konferencja Internetu Medycznego. Medycyna Praktyczna, Kraków 1997: 40-41.
  10. Śpiewak R. Inter- and intra-individual variability of skin reactivity to histamine at prick-testing. Dermatol Online J 1995: 1: 4. DOI: 10.5070/D383k1f8f8
  11. Informacja sygnalna. Zasoby kadrowe w wybranych zawodach medycznych na podstawie źródeł administracyjnych w 2023 r. GUS 2024. https://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5513/28/3/1/zasoby_kadrowe_w_wybranych_zawodach_medycznych_2023_roku.pdf (dokument elektroniczny, data dostępu: 24.11.2024)

GALEN (e-ISSN 1233-7838) to najstarsze polskie czasopismo lekarskie online. Ukazuje się od 1994 roku.

Uwaga: Korzystanie z niniejszego serwisu nie stanowi konsultacji lekarskiej. Ten serwis ma charakter informacyjny skierowany do lekarzy, farmaceutów oraz innych zawodów medycznych - korzystając z niego potwierdzasz, że posiadasz uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego. Niniejszy serwis zawiera treści archiwalne, które mogą być niezgodne z aktualnym stanem wiedzy medycznej oraz stanem prawnym. Z informacji zawartych w tym serwisie korzystasz wyłącznie na własną odpowiedzialność. Każda informacja dotycząca zdrowia powinna być weryfikowana przez osoby kompetentne w niezależnych źródłach. Jeżeli podejrzewasz u siebie obecność choroby, zgłoś się niezwłocznie do lekarza.


o g ł o s z e n i a

Polecamy
Polecamy
Polecamy

This is an open access resource. All rights reserved to respective authors (text) and the Publisher (presentation, source code).
Unauthorized use, including by artificial intelligence (AI), is not allowed.

Document created: 15 December 2024, updated: 8 June 2025.